Planując podjęcie zatrudnienia w Niemczech, warto poznać obowiązujące tam przepisy dotyczące czasu pracy. Niemieckie regulacje są dość precyzyjne i mogą różnić się od tych, do których przyzwyczajeni są pracownicy z Polski. Znajomość tych zasad pomoże ci uniknąć nieporozumień i lepiej zaplanować swoje życie zawodowe za zachodnią granicą.
Podstawowe regulacje czasu pracy u niemieckiego pracodawcy
Podstawowym aktem prawnym regulującym czas pracy w Niemczech jest Arbeitszeitgesetz (ArbZG), czyli Ustawa o czasie pracy. Według tej ustawy, standardowy dzienny czas pracy nie powinien przekraczać 8 godzin. Oznacza to, że przy pięciodniowym tygodniu pracy, tygodniowy wymiar czasu pracy wynosi 40 godzin.
Warto jednak wiedzieć, że dzienny czas pracy może zostać wydłużony do maksymalnie 10 godzin, ale tylko pod warunkiem, że w okresie 6 miesięcy (lub 24 tygodni) średnia dzienna nie przekroczy 8 godzin. W praktyce oznacza to, że pracodawca może wymagać dłuższej pracy w niektóre dni, jeśli w inne dni czas pracy zostanie odpowiednio skrócony.
Zgodnie z niemieckim prawem, po zakończeniu dnia pracy pracownikowi przysługuje nieprzerwany odpoczynek trwający co najmniej 11 godzin przed rozpoczęciem kolejnego dnia pracy. Oznacza to, że jeśli kończysz pracę o 20:00, pracodawca nie może wymagać od ciebie stawienia się w pracy przed godziną 7:00 następnego dnia.
Co ciekawe, niemieckie prawo nie określa sztywno liczby dni roboczych w tygodniu. Teoretycznie możliwa jest praca przez 6 dni w tygodniu, jednak w takim przypadku siódmy dzień musi być dniem wolnym. Ponadto pracownikowi przysługuje prawo do nieprzerwanego 24-godzinnego odpoczynku tygodniowo, który powinien przypadać na niedzielę, chyba że specyfika branży wymaga pracy w weekend.
Nadgodziny i praca w dni wolne w Niemczech
Praca w nadgodzinach jest w Niemczech ściśle regulowana. Zgodnie z przepisami, nadgodziny są dozwolone tylko wtedy, gdy zostały uzgodnione w umowie o pracę lub układzie zbiorowym, albo gdy występuje nadzwyczajna sytuacja w przedsiębiorstwie. Co istotne, całkowity czas pracy, łącznie z nadgodzinami, nie może przekroczyć 10 godzin dziennie, chyba że wystąpią wyjątkowe okoliczności.
Wynagrodzenie za nadgodziny jest zwykle ustalane w umowie o pracę lub układzie zbiorowym. Niemieckie prawo nie określa jednoznacznie, czy za nadgodziny należy się dodatkowe wynagrodzenie czy czas wolny. W praktyce często stosuje się system, w którym pracownik może wybrać między dodatkowym wynagrodzeniem a czasem wolnym, przy czym nadgodziny są przeliczane z pewnym bonusem, np. za godzinę pracy w nadgodzinach przysługuje 1,5 godziny wolnego.
Praca w niedziele i święta jest w Niemczech generalnie zabroniona, z wyjątkiem określonych branż, takich jak służba zdrowia, transport publiczny, gastronomia czy obiekty kulturalne. Jeśli praca w te dni jest konieczna, pracownikowi przysługuje dzień wolny w innym terminie, w ciągu dwóch tygodni po przepracowanej niedzieli lub w ciągu ośmiu tygodni po przepracowanym święcie.
